🥋 Wat is karate?

Karate komt uit Japan en betekent letterlijk: lege hand. Het verwijst naar het feit dat we zonder wapens trainen. Je leert vechten met je hele lichaam — met lege handen, maar niet met lege intentie.

We gebruiken onze handen, voeten, benen, ellebogen, knieën, vingers — zelfs het hoofd. Je hele lichaam wordt een wapen, maar alleen als dat nodig is. Dat vraagt oefening. Je moet je lichaam leren kennen en leren aansturen. Je leert verdedigen (blokkeren, ontwijken), maar ook aanvallen: met stoot-, trap- en werptechnieken.

De wortels van karate liggen op Okinawa, een Japans eiland waar Chinese krijgskunsten en zen-gedachtegoed samenkwamen. Later werd karate verder ontwikkeld in Japan, en verspreidde het zich via verschillende stijlen over de wereld.

Bij ShoShin beoefenen we Kyokushinkai-karate: een krachtige, eerlijke en directe stijl. Geen show, geen kermis. Kyokushin betekent “de school van de ultieme waarheid”. Dat klinkt groots, maar in de praktijk komt het neer op iets eenvoudigs: doen wat je zegt, en zeggen wat je doet. Eerlijk trainen. Oprecht contact. Geen shortcuts.

🖐 Karate-do: de Weg van de Lege Hand

Achter het woord karate zie je vaak het woord “do” staan — soms met hoofdletter, soms zonder.
“Do” betekent: de weg, het pad of de methode.

Karate-do betekent dus letterlijk: “De Weg van de lege hand.”
Als karateka begeef je je daarmee op een pad — een weg van ontwikkeling waarin je karate in al zijn aspecten onderzoekt.
Je bent als een reiziger: onderweg om je deze kunst eigen te maken.

Maar… wanneer ben je er dan? Wanneer heb je het ‘karate’ bereikt?
Je komt er al snel achter dat er niet zoiets bestaat als hét karate.

Karate-do is geen eindpunt, maar een manier van leven. Een methode waarin allerlei aspecten samenkomen die je op je pad kunt tegenkomen.

🌱 Wat karate je kan brengen – voor iedereen

Iedereen reageert verschillend op spanning. Sommigen bevriezen. Anderen worden explosief of trekken zich terug. Conflicten kunnen voortkomen uit angst, onmacht of een reflex. Karate onderzoekt dit juist — en leert je er grip op te krijgen.

Het doel is niet om jezelf te veranderen, maar om jezelf beter te begrijpen. Je leert je energie richten, je houding voelen, contact maken en grenzen aangeven. Letterlijk: staan waar je staat.

Karate draait niet om brute kracht. Het is een spel van afstand, ritme, houding en timing. En in die beweging ontstaat iets bijzonders: zelfinzicht.

Ook voor kinderen werkt dat. Ze leren hun lichaam beheersen, krijgen zelfvertrouwen en bouwen aan discipline. In de dojo oefenen ze met respect, structuur en concentratie. Zo ontwikkelen ze weerbaarheid, terwijl ze met plezier bewegen.

Want karate is geen reeks trucjes. Je kunt technisch sterk zijn, maar als je blokkeert bij tegenslag of je hoofd verliest bij spanning, heb je daar weinig aan. In de dojo oefen je juist wat er gebeurt als het niet lukt. Als je geraakt wordt. Als je verliest. Als je boos wordt.

Wat doe je dan? Trek je je terug? Word je harder? Of leer je ademhalen, voelen — en doorgaan?

Je leert ook incasseren — fysiek en mentaal. Niet om weerloos te zijn, maar omdat kracht nooit absoluut is. Je leert af te stemmen: op jezelf, op de ander, op het moment.

🧩 De vele aspecten van karate

Karate raakt dus meer dan alleen beweging. Het verbindt uiteenlopende elementen, zoals:

Zelfverdediging (jitsu)
Lichamelijke gezondheid, lenigheid en conditie
Mentale alertheid en gewaarzijn
Een heldere, wakkere geest én lichaam
Opvoeding, normen, waarden, sportiviteit en respect
Sportbeoefening en competitie
Zelfbeheersing en lichaamsbeheersing
Meditatie
Zen (een methode tot inzicht en verlichting)

❓Veelgestelde vragen over karate

Hoe heet een beoefenaar van karate?

Iemand die karate beoefent noemen we een karateka, net zoals iemand die judo beoefent een judoka wordt genoemd.

Hoe heet de ruimte waar je karate beoefent?

De trainingsruimte waar je karate beoefend (of andere Japanse krijgskunsten) noem je een dojo. Dit kunnen speciaal ingerichte ruimtes zijn, maar ook een gymzaal waar je karate traint, noem je tijdens de les ‘dojo’.

Hoe ziet een karateles er uit?

De training heeft een vaak een vaste lesopbouw en terugkerende onderdelen:

groetceremonie en mokuso (korte meditatie)
warming-up en conditie-oefeningen
kihon: basisoefeningen die je solo uitvoert om je voetstanden, kracht, snelheid, balans, doorzettingsvermogen en lenigheid te trainen
ippon-kumite: partneroefeningen
jiyu-kumite (‘sparren’): met elkaar sportief vechten
kata (‘schijngevecht’): een oefening die je solo in een bepaald vast patroon uitvoert
groetceremonie en mokuso (korte meditatie)

Er is veel aandacht voor de mentale en fysieke houding, balans, beweging en uithoudingsvermogen. Hierdoor is karate-do geschikt voor iedereen.

⛩️ Verdieping: de betekenis van 'do' in Karate-do

De grondlegger van het moderne karate, grootmeester Funakoshi, vond dat karate vooral een middel is om het karakter van de beoefenaar te verbeteren en niet om iemand anders te overwinnen. Het gaat erom dat je jezelf leert kennen en jezelf terwille bent om te groeien en nieuwsgierig blijft naar je eigen mogelijkheden. Het overwinnen van je eigen blokkades is daarin van wezenlijker belang dan het overwinnen van iemand anders. Je zult het immers met jezelf moeten doen in het leven en als je een rotrelatie met jezelf hebt, dan kom je in de problemen.

Maar meestal is de reden waarom je met karate begint toch niet zoiets als wat Funakoshi beschrijft. Vaak begin je immers met karate omdat je bijvoorbeeld de wens hebt je te bekwamen in het gevecht. Je voelt je aangetrokken tot de zelfverdediging of het sportelement. Dit is een mooie insteek en kan de start zijn om een heel leven te wijden aan karate, met al zijn veelzijdigheid.

Het begrip ‘leeg’ heeft nog een ander aspect. Het heeft ook te maken met het concept ‘leegte’. Dit concept is nauw verbonden aan Zen, Boeddhisme en andere tradities die verlichting onderwijzen. Dit is uiterst ingewikkeld om in een paar woorden te gieten en te begrijpen. Leegte is kenmerkend voor de mentale, filosofische en spirituele kant van karate. Het wil overigens niet per definitie zeggen dat elke beoefenaar en leraar in karate dit concept onderzoekt. Dat hoeft ook niet; iedereen kan uit karate halen wat voor hem of haar belangrijk is.

👣 Waarom ik nog steeds train

Toen ik vroeger als jochie van 6 jaar begon met judo, had ik ook geen flauw idee van wat judo allemaal inhield: ik wilde gewoon leren om iemand pootje te haken en in de houdgreep te nemen! Zo ging dat ook met karate: op mijn 15e wilde ik gewoon hoe ik mezelf kon verdedigen verdedigen. En zo moet het toch ook zijn: je begint gewoon met karate of judo of welke krijgskunst dan ook, omdat je het leuk lijkt en de wens hebt sterk te worden.

Ik geef sinds 1994 les. In 1996 haalde ik mijn zwarte band (1e dan KBN), en sindsdien ben ik blijven trainen, bijleren en lesgeven.
In 2005 werd ik Nederlands kampioen kumite. Maar belangrijker dan de titels, zijn de inzichten die je opdoet langs de weg ernaartoe. Karate blijft voor mij boeiend, ook na al die jaren. Omdat je steeds jezelf tegenkomt.

In je techniek, je frustratie, je houding.
Ik train nu meer ‘zachte’ vormen erbij (zoals tai-chi en chi qong), omdat die me iets leren waar ik vroeger geen oog voor had: stilte, adem, balans.

En ik wil ook leerling blijven.
Van de mensen met wie ik werk. Van de oude en nieuwe meesters. En leerlingen. Want ook van hun leer ik veel.

🧡 Karate bij ShoShin

Bij ShoShin draait karate niet om stoer zijn of winnen.
We nemen karate serieus als oefenvorm — met techniek, ritme en concentratie. Maar ook met plezier, respect en aandacht voor elkaar.

Iedereen is welkom: jong, oud, druk, rustig, sportief of juist niet.
Je hoeft niets te kunnen als je begint — je hoeft alleen nieuwsgierig te zijn.
We begeleiden je stap voor stap, zonder haast. En altijd met de gedachte: je hoeft het niet perfect te doen, maar wel met aandacht.

ShoShin betekent: “Beginner’s mind”

Dat is precies waar we voor staan.

👋 Proberen?

Wil je zelf ervaren wat karate inhoudt?
Kom gerust eens kijken of doe mee met een proefles — zonder verplichtingen.

Karate in Hilversum voor jeugd, jongeren en volwassenen